ÖTV Nedir?
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), Türkiye’de 2002 yılında lüks ürünlere yönelik bir vergi olarak uygulanmaya başlanmıştır. Zamanla motorlu taşıtlar, yakıt, alkol ve tütün gibi temel ürünleri de kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Bu vergi, Türkiye ekonomisinde fiyat artışlarına katkı sağlayan unsurlardan biri olup elektronik, kozmetik ve beyaz eşya gibi günlük hayatta kullanılan ürünleri de etkilemektedir.
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kapsamı ve Uygulama İlkeleri
Son yıllarda Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), Türkiye’de özellikle bazı ürünlerin fiyatlarını etkileyen yeni düzenlemelerle birlikte önemli bir konu haline gelmiştir. Bu makalede, ÖTV'nin temel yapısını ve Türkiye’deki ürünlere nasıl uygulandığını inceleyeceğiz.
ÖTV’yi Hangi Taraf Öder?
Türkiye’de ÖTV, ürünü ilk ithal eden veya satan kişiler, yani üretici veya ithalatçı tarafından ödenir. ÖTV’nin Katma Değer Vergisi’ne (KDV) benzeyen yönleri olsa da, en önemli fark, ÖTV’nin yalnızca mal teslimine uygulanmasıdır; hizmetlere uygulanmaz. Vergi, malların mülkiyeti devredildiğinde ödenir.
Türkiye'de ÖTV'ye tabi ürünler arasında petrol ürünleri, motorlu taşıtlar, alkol, tütün, kozmetik ürünler ve dayanıklı tüketim malları (örneğin beyaz eşya) yer alır. Ayrıca, %90 ve üzeri engelli bireyler için araç alımlarında ÖTV muafiyeti sağlanmaktadır. Ancak, engelli bireylerin satın aldıkları bu aracı beş yıl içinde satmaları durumunda ÖTV’nin geriye dönük olarak ödenmesi gerekmektedir.
Türkiye’de ÖTV ve KDV Arasındaki Farklar
Türkiye’de ÖTV, tek seferlik bir vergidir; buna karşın KDV, her işlem aşamasında yeniden hesaplanır. Örneğin, Türkiye’de bir ürünün ilk satışı sırasında ÖTV ödenmişse, aynı ürün için tekrar ÖTV uygulanmaz. KDV ise tedarik zinciri boyunca her işlemde alınmaya devam eder.
Türkiye’de ÖTV Matrahı ve Değerleme
ÖTV’nin matrahı, ürünün değeri veya miktarına göre hesaplanır. Türkiye’de motorlu taşıtlar ve akıllı telefonlar gibi yüksek değere sahip ürünler, piyasa değerine göre vergilendirilirken, daha düşük fiyatlı ürünler birim veya miktara göre vergilendirilir. Örneğin, akıllı telefonlar değerine göre vergilendirilirken, telefon kılıfı gibi aksesuarlar miktara göre vergilendirilir.
Türkiye’de ÖTV’yi Hangi Durumlar Tetikler?
Türkiye’de ÖTV, ürün alıcıya teslim edildiğinde veya fatura düzenlendiğinde tetiklenir. Bu durum, beyaz eşya gibi ürünlerin ön faturalarının düzenlenmesi halinde, ürün fiziksel olarak teslim edilmemiş olsa bile geçerlidir. Satış veya ithalat işlemi tamamlandığında ÖTV ödenmesi gerekir.