Bu yazımızda Türkiye'de Katma Değer Vergisi (KDV) hakkında detaylı bilgi vereceğiz. 1985'te yürürlüğe giren KDV kanunu, Türkiye'deki hemen hemen her mal ve hizmet için geçerlidir. KDV'nin temel ilkelerini, kimlerin ödediğini ve nasıl hesaplandığını ele alacağız.

KDV'ye Tabi Olanlar Nelerdir?

KDV, her türlü mal ve hizmetin teslim ve ithalinde uygulanan bir vergidir. Ticari işlemler, tarımsal faaliyetler ve serbest meslek gelirlerinin tümü KDV'ye tabidir. Ayrıca, posta hizmetleri ve yayıncılık gibi sektörler de Türkiye'de KDV kapsamındadır.

Basit usulde vergilendirilen mükellefler ve arızi kazançlar gibi bazı özel durumlar KDV muafiyetlerinden yararlanabilse de, KDV genel olarak neredeyse tüm işlemler için geçerlidir.

KDV Mükellefleri Kimlerdir?

Türkiye'de KDV mükellefleri iki kategoriye ayrılır: kanuni vergi mükellefleri ve gerçek vergi mükellefleri. Kanuni vergi mükellefi, devlete KDV ödemekten sorumlu olan kuruluş iken, gerçek vergi mükellefi maliyeti nihai olarak karşılayan kişidir. Gerçekte, KDV nihai tüketici tarafından karşılanır. Satıcılar sadece KDV'yi tahsil eder ve devlete öderler. Dolayısıyla, KDV satıcının cebinden çıkmaz, tüketicinin mal veya hizmetler için ödediği fiyata eklenir.

KDV Yükümlülüğünü Ne Tetikler?

KDV yükümlülüğü, mallar veya hizmetler teslim edildiğinde ortaya çıkar. Örneğin, bir ürün sevk edildiğinde veya bir fatura düzenlendiğinde, vergiyi doğuran olay meydana gelir. Bazı durumlarda, özellikle önceden bir fatura düzenlenmesi gerektiğinde, malların fiili tesliminden önce bile KDV tetiklenir. Örneğin, ev aletleri gibi ön ödemeli ürünler söz konusu olduğunda, ürün henüz teslim

İthalatta KDV

İthalatta KDV, gümrük vergileri ödenebilir hale geldiğinde tetiklenir. Eğer gümrük vergisi uygulanmıyorsa, KDV yükümlülüğü gümrük beyannamesi tescil edildiğinde doğar. Konsinye satışlarda KDV, mallar yalnızca mağazaya teslim edildiğinde değil, tüketiciye satıldığında tetiklenir.

KDV Matrahı Nedir?

KDV matrahı, mal veya hizmetlerin satış fiyatı esas alınarak hesaplanır. Paketleme, nakliye ve sigorta gibi her türlü ek maliyet de KDV matrahına dahil edilir. Ertelenmiş ödeme ücretleri bile dahil edilmelidir. Ürün veya hizmetle ilgili her masraf KDV matrahına katkıda bulunur.

Ancak, ticari normlara uymayan olağandışı indirimler veya iadeler KDV matrahının dışında tutulur. Hükümet, satışların makul bir kar marjı ile yapılmasını zorunlu kılmaktadır ve zarar eden satışlarda bile vergiler referans piyasa fiyatı üzerinden hesaplanmaktadır.

Teslim ve Takas Kavramları

Teslimat kavramı, mallar üzerindeki tasarruf hakkının alıcıya devredilmesi anlamına gelir. Bu, malların üçüncü bir tarafa teslim edilmesini veya nakliyesinin ayarlanmasını içerir.

Takas veya bir malın başka bir malla değiştirilmesi de işlemin her iki tarafında da KDV ödenmesini gerektirir. Para alışverişi yapılmasa bile, her iki taraf da KDV ödemek zorundadır.

KDV Beyannamesi ve Son Ödeme Tarihleri

KDV beyannameleri her ayın 26'sına kadar verilmeli ve ödemeler de aynı tarihe kadar yapılmalıdır. Örneğin, Ağustos ayına ait KDV 26 Eylül tarihine kadar beyan edilmeli ve ödenmelidir.

Türkiye'de 2024 Yılı KDV Oranları

2024 yılı için Türkiye'deki KDV oranları, mal veya hizmetlerin niteliğine bağlı olarak %1, %10 ve %20'dir.

Türkiye'de KDV'ye ilişkin bu kapsamlı genel bakış, kapsamı, vergiye tabi olayları ve raporlama gerekliliklerini açıklığa kavuşturarak işletmelerin ve tüketicilerin vergi yükümlülüklerini daha iyi anlamalarına yardımcı olmayı amaçlamaktadır.