Genel Bakış
Yeni yatırım teşvik sisteminin temel amaçları arasında cari açığı azaltmak, az gelişmiş bölgelere yönelik yatırım desteklerini artırmak, destek araçlarının seviyesini yükseltmek, kümelenme faaliyetlerini teşvik etmek ve teknoloji transferi yaratacak yatırımları desteklemek yer almaktadır.
Yeni yatırım teşvik sistemi 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere dört farklı programdan oluşmaktadır. Yerli ve yabancı yatırımcıların eşit erişimi bulunmaktadır:
- Genel Yatırım Teşvik Programı
- Bölgesel Yatırım Teşvik Programı
- Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Programı
- Stratejik Yatırım Teşvik Programı
Çeşitli yatırım teşvik programları çerçevesinde sağlanacak destek araçları aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.
Support Instruments
Genel Yatırım Teşvik Programı
Bölgesel Yatırım Teşvik Programı
Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Programı
Stratejik Yatırım Teşvik Programı
KDV Muafiyeti
+
+
+
+
Gümrük Vergisi Muafiyeti
+
+
+
+
Vergi İndirimi
+
+
+
Sosyal Güvenlik Prim Desteği (İşveren Payı)
+
+
+
Gelir Vergisi Stopaj Ödeneği *
+
+
+
Sosyal Güvenlik Prim Desteği (Çalışan Payı) *
+
+
+
Faiz Oranı Desteği **
+
+
Arazi Tahsisi
+
+
+
KDV İadesi***
+
*Yatırımın 6. Bölgede yapılması şartıyla
**Yatırımın Bölgesel Yatırım Teşvik Programı çerçevesinde 3, 4, 5 veya 6. Bölgelerde yapılması şartıyla.
***Asgari sabit yatırım tutarı 500 milyon TL olan stratejik yatırımların inşaat harcamaları için.
Bölge 1
Bölge 2
Bölge 3
Bölge 4
Bölge 5
Bölge 6
Ankara
Adana
Balıkesir
Afyonkarahisar
Adıyaman
Ağrı
Antalya
Aydın
Bilecik
Amasya
Aksaray
Ardahan
Bursa
Bolu
Burdur
Artvin
Bayburt
Batman
Eskişehir
Çanakkale(Bozcaada & Gökçeada dahil değil)
Gaziantep
Bartın
Çankırı
Bingöl
Istanbul
Denizli
Karabük
Çorum
Erzurum
Bitlis
Izmir
Edirne
Karaman
Düzce
Giresun
Diyarbakır
Kocaeli
Isparta
Manisa
Elazığ
Gümüşhane
Hakkari
Muğla
Kayseri
Mersin
Erzincan
Kahramanmaraş
Iğdır
Kırklareli
Samsun
Hatay
Kilis
Kars
Konya
Trabzon
Kastamonu
Niğde
Mardin
Sakarya
Uşak
Kırıkkale
Ordu
Muş
Tekirdağ
Zonguldak
Kırşehir
Osmaniye
Siirt
Yalova
Kütahya
Sinop
Şanlıurfa
Malatya
Tokat
Şırnak
Nevşehir
Tunceli
Van
Rize
Yozgat
Bozcaada & Gökçeada
Sivas
Genel Yatırım Teşvik Programı
Yatırımın gerçekleştiği bölgeye bakılmaksızın, hem belirli kapasite koşullarını hem de asgari sabit yatırım tutarını karşılayan tüm projeler Genel Yatırım Teşvik Programı çerçevesinde desteklenmektedir. Bazı yatırım türleri yatırım teşvik sistemi dışında bırakılmıştır ve bu programdan yararlanamazlar.
Asgari sabit yatırım tutarı 1. ve 2. Bölgelerde 1 milyon TL, 3., 4., 5. ve 6. Bölgelerde ise 500.000 TL'dir.
Gümrük vergilerinden muafiyet
Yatırım teşvik belgeli projeler için ithal makine ve teçhizat için gümrük vergisi muafiyeti.
KDV Muafiyeti
Yatırım teşvik belgeli projeler için ithal veya yurt içinden satın alınan makine ve teçhizat için KDV muafiyeti
2- Bölgesel Yatırım Teşvik SistemiHer bölgede desteklenecek sektörler, bölgesel potansiyel ve yerel ekonominin ölçeğine göre belirlenmekte, destek yoğunluğu ise bölgenin gelişmişlik düzeyine bağlı olarak değişmektedir.
Asgari sabit yatırım tutarı her sektör ve bölge için ayrı ayrı belirlenmiş olup en düşük tutar 1. ve 2. Bölge için 1 milyon TL, diğer bölgeler için 500.000 TL'dir.
Bölgesel Yatırım Teşvik Programı kapsamında sağlanan destek koşulları ve oranları aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.
KDV Muafiyeti
Teşvik Araçları
Bölge
I
II
III
IV
V
VI
KDV Muafiyeti
EVET
Gümrük Vergisi Muafiyeti
EVET
Vergi İndirimi
Vergi İndirim Oranı (%)
50
55
60
70
80
90
Yatırıma Katkı Oranı (%)
OSB Dışında*
15
20
25
30
40
50
OSB İçinde*
20
25
30
40
50
55
Yatırıma Katkı Oranı(%)
Destek Süresi
OSB dışı*
2 yıl
3 yıl
5 yıl
6 yıl
7 yıl
10 yıl
OSB içinde*
3 yıl
5 yıl
6 yıl
7 yıl
10 yıl
12 yıl
Destek Üst Sınırı (%)
OSB dışı*
10
15
20
25
35
Limit yok
OSB içinde*
15
20
25
35
Limit yok
Limit yok
Arsa Tahsisi
YES
Faiz Oranı Desteği
TL Cinsinden Krediler (puan)
N/A
N/A
3 puan
4 puan
5 puan
7 puan
Döviz Kredileri (puan)
1 puan
1 puan
2 puan
2 puan
Sosyal GüvenlikPrim Desteği (Çalışan Payı)
N/A
N/A
N/A
N/A
N/A
10 yıl
Gelir Vergisi Stopajı İndirimi
N/A
N/A
N/A
N/A
N/A
10 yıl
*OSB: Organize Sanayi Bölgeleri
Bölgesel Yatırım Teşvik Uygulaması Kapsamında Yatırım / İşletme Dönemlerinde Uygulanacak Yatırıma Katkı Oranı
Bölge
Yatırım Süresi
İşletme Süresi
I
80 %
20 %
II
80 %
20 %
III
80 %
20 %
IV
80 %
20 %
V
80 %
20 %
VI
80 %
20 %
Yeni yatırım teşvik sistemi, belirli yatırım alanlarını “öncelikli” olarak tanımlıyor ve yatırımın bölgesi ne olursa olsun, Bölgesel Yatırım Teşvik Programı kapsamında 5. Bölgeye verilen bölgesel desteği onlara sunuyor. Öncelikli yatırımlarda sabit yatırım tutarının 1 milyar TL ve üzerinde olması durumunda 5. Bölgedeki “yatırıma katkı oranı”nın üzerine 10 puan eklenerek vergi indirimi uygulanacaktır. 6. Bölgede öncelikli yatırım yapılması halinde, Bu belirli bölge için mevcut olan bölgesel teşvikler geçerli olacaktır.
Yatırımın bölgesi ne olursa olsun, Bölge 5 araçlarıyla desteklenecek özel öncelikli yatırım alanları şunlardır:
Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerindeki turistik konaklama yatırımları ve termal turizme ilişkin bölgesel teşviklerden yararlanabilecek yatırımlar
Maden çıkarma ve/veya işleme yatırımları
Maden Kanunu uyarınca geçerli Arama Ruhsatı veya Sertifikası bulunan yatırımcılar tarafından ruhsatlı alanlarda yapılacak maden arama yatırımları
Demiryolu ve denizyolu yük veya yolcu taşımacılığı yatırımları
Savunma Sanayii Müsteşarlığından alınan proje onayına istinaden savunma sanayinde yapılacak yatırımlar
Otomotiv, havacılık veya savunma sanayine yönelik test merkezleri, rüzgar tünelleri ve benzeri yatırımlar
Özel sektörün anaokulu ve kreş ile anaokulu, ilk, orta ve lise için yaptığı yatırımlar
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK veya KOSGEB tarafından desteklenen Ar-Ge projesi kapsamında geliştirilen ürün veya parçaların imalatına yönelik yatırımlar
Motorlu kara taşıtları ana sanayinde asgari 300 milyon TL tutarında yatırım, asgari 75 milyon TL tutarında motor yatırımı ve asgari 20 milyon TL tutarında motor motor aksamı, şanzıman aksamı/parçaları ile otomotiv elektroniği yatırımları
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca verilen geçerli maden lisansı ve izni kapsamında 3213 sayılı yürürlükteki Maden Kanununun 2 nci maddesinin 4-b grubunda yer alan metallerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimine yönelik yatırımlar
Mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek, yıllık minimum 500 TEP (ton eşdeğer petrol) enerji tüketimine sahip, mevcut duruma göre minimum %20 enerji tasarrufu sağlayacak, 5 yıl veya daha az getirisi olan enerji verimliliği projelerine yönelik yatırımlar Enerji tasarrufunun bir sonucu olarak yatırımda
Tesislerde atık ısının geri kazanımı yoluyla elektrik üretimine yönelik yatırımlar (doğalgaz yakıtlı elektrik üretim tesisleri hariç)
Asgari 50 milyon TL tutarında sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) yatırımları ve yer altı gaz depolama yatırımları
Karbon elyaf üretimi ile birlikte gerçekleşmek kaydıyla karbon elyaf veya karbon elyaftan yapılmış kompozit malzemelerin üretimine yönelik yatırımlar
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün (OECD) teknoloji yoğunluğu tanımında belirtilen yüksek teknolojili sanayi segmentindeki kalemlerin üretimine yönelik yatırımlar
Asgari sabit yatırım tutarı 3 milyar TL'yi aşan öncelikli yatırımlar stratejik yatırım olarak değerlendirilmektedir. Ancak bu yatırımlara verilecek faiz desteği tutarı 700.000 TL'yi aşamaz.
Yenilenebilir enerji üretiminde kullanılan türbin ve jeneratörlerin üretimine yönelik yatırımlar ile rüzgar enerjisi üretiminde kullanılan kanatların üretimine yönelik yatırımlar
Sıcak haddeleme ve direkt soğuk levha döküm yöntemleriyle alüminyum yassı ürün üretimine yönelik entegre yatırımlar
Lisanslı depolama
Nükleer santral yatırımları
Araştırma ve referans laboratuvarları, tüketici güvenliği ve bulaşıcı hastalıklar referans laboratuvarları, ilaç ve tıbbi cihaz analiz ve kontrol laboratuvarları ile in vivo test ve araştırma merkezlerine yönelik laboratuvar komplekslerine yönelik yatırımlar
Ayrıca, teşvik mevzuatında 5 Ekim 2016 tarihinde yapılan değişiklikle birlikte, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün (OECD) teknoloji yoğunluğu tanımında yer alan orta yüksek teknolojili sanayi segmentindeki kalemlerin üretimine yönelik yatırımlardan da yararlanılabilecek. yatırımın konumuna bakılmaksızın Bölge 4'ün araçlarından. Söz konusu yatırım konuları aşağıdaki gibidir:Başka yerde sınıflandırılmamış (NCE) boyama maddeleri; Luminofor olarak kullanılan inorganik ürünler
Sülfit ve sülfatlar
Fosfinatlar, fosfonatlar, fosfatlar ve polifosfatlar, nitratlar
Diğer organik ana kimyasal maddelerin imalatı
Kimyasal gübre ve azotlu bileşiklerin imalatı
Sentetik kauçuk ve plastik hammadde imalatı
Tutkal ve jelatin imalatı
Modelleme macunları; dişçi mumu, dişçilikte kullanılan alçı bazlı preparatlar, dolgu maddeleri ve yangın söndürücü bileşikler; mikroorganizmaların yetiştirilmesi için kullanılan hazırlanmış kültür ortamları; başka yerde sınıflandırılmamış (NCE) laboratuvar veya teşhis amaçlı kullanıma yönelik karışık reaktifler
Diskler, teraziler vb. gibi elektronikte kullanıma yönelik katkılı kimyasal elementler.
Metal yüzeylerin temizliğinde kullanılan preparatlar; vulkanizasyon hızlandırıcı maddeler; kauçuk ve plastikler için başka yerde sınıflandırılmamış (NCE) plastikleştirici ve stabilizatör bileşikleri; başka yerde sınıflandırılmamış (NCE) reaksiyon başlatıcılar, hızlandırıcılar, katalizörler; başka yerde sınıflandırılmamış (NCE) alkalibenzen ve alkalinaftalen karışımları
İçten yanmalı motor ve türbin imalatı (uçak, motorlu taşıt ve motosiklet motorları hariç) İçten yanmalı motor ve türbin imalatı (uçak, motorlu taşıt ve motosiklet motorları hariç) tutkal ve jelatin imalatı
Pompa ve kompresör imalatı
Rulman, dişli, dişli takımı ve tahrik mekanizmalarının imalatı
Endüstriyel fırınlar, fırın ve fırın ateşleyicileri imalatı
Kaldırma ve taşıma ekipmanlarının imalatı
Diğer genel amaçlı makinelerin imalatı
Tarım ve ormancılık makinelerinin imalatı
Takım tezgahlarının imalatı
Metalurji makinelerinin imalatı
Madencilik, taş ocağı ve inşaat makineleri imalatı
Gıda, içecek ve tütün işleme makinelerinin imalatı
Tekstil, konfeksiyon ve deri işlemede kullanılan makinelerin imalatı
Silah ve mühimmat imalatı (av tüfekleri ve mühimmatları ile av tüfekleri için parça ve aksesuarlar hariç)
Diğer özel amaçlı makinelerin imalatı
Başka yerde sınıflandırılmamış (NCE) ev aletlerinin imalatı
Elektrik motorları, jeneratörler ve transformatörlerin imalatı
Güç dağıtım ve kontrol cihazlarının imalatı
Marş pistonlu motorlar için kurşun asitli akümülatörler
Nikel-kadmiyum, nikel-demir ve diğer elektrikli akümülatörler
Başka yerde sınıflandırılmamış (NCE) elektrikli ekipmanların imalatı
Motorlu kara taşıtlarının imalatı
Demiryolu ve tramvay motorları ve arabalarının imalatı
Motosiklet imalatı
Engellilere yönelik araç imalatı
Large-Scale Investment Incentives Scheme
12 investment subjects, which will potentially foster Turkey’s technology, R&D capacity and competitiveness, are supported by Large-Scale Investment Incentives Scheme instruments.
Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Programı
Yatırım Konusu
Asgari Sabit Yatırım Tutarı (milyon TL)
1
Rafine edilmiş petrol ürünlerinin üretimi
1,000
2
Kimyasal ürünlerin üretimi
200
3
Limanlar, liman hizmetleri ve havalimanı yatırımları
200
4
Otomotiv ana sanayi
Otomotiv yan sanayi
200
50
5
Demiryolu ve tramvay lokomotifleri ve/veya tramvay vagonlarının imalatı
50
6
Transit boru hattı taşımacılığı hizmetleri
7
Elektronik endüstrisi
8
Tıbbi, yüksek hassasiyetli ve optik ekipmanların üretimi
9
İlaç üretimi
10
Uçak ve uzay aracı ve/veya ilgili parçaların üretimi
11
Makine imalatı (elektrikli makine ve teçhizat dahil)
12
Madencilik (metal üretimi dahil)
Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Programı kapsamında sağlanan desteklerin şartları ve oranları aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.
KDV Muafiyeti
Teşvik Araçları
Bölge
I
II
III
IV
V
VI
KDV Muafiyeti
EVET
Gümrük Vergisi Muafiyeti
EVET
Vergi İndirimi
Vergi İndirim Oranı(%)
50
55
60
70
80
90
Yatırıma Katkı Oranı (%)
OSB dışı*
25
30
35
40
50
60
OSB içinde*
30
35
40
50
60
65
Yatırıma Katkı Oranı (%)
Destek Süresi
OSB dışı*
2 yıl
3 yıl
5 yıl
6 yıl
7 yıl
10 yıl
OSB içinde*
3 yıl
5 yıl
6 yıl
7 yıl
10 yıl
12 yıl
Destek Üst Sınırı (%)
OSB dışı*
3
5
8
10
11
Limit Yok
OSB içinde*
5
8
10
11
Limit Yok
Limit Yok
Land Allocation
YES
Social Security
Premium Support (Employee’s Share
N/A
N/A
N/A
N/A
N/A
10 yıl
Income Tax Withholding Allowance
N/A
N/A
N/A
N/A
N/A
10 yıl
*OSB: Organize Sanayi Bölgeleri
Bölgesel Yatırım Teşvik Uygulaması Kapsamında Yatırım / İşletme Dönemlerinde Uygulanacak Yatırıma Katkı Oranı
Bölge
Yatırım Süresi
İşletme Süresi
I
80 %
20 %
II
80 %
20 %
III
80 %
20 %
IV
80 %
20 %
V
80 %
20 %
VI
80 %
20 %
Aşağıdaki kriterleri karşılayan yatırımlar Stratejik Yatırım Teşvik Programı çerçevesinde desteklenmektedir:
Yatırımla üretilecek ürünün yerli üretim kapasitesi, ürünün ithalatından az olacaktır.
Yatırımın minimum yatırım tutarı 50 milyon TL olacak.
Yatırımın asgari %40 oranında katma değer yaratması gerekmektedir (rafineri ve petrokimya yatırımlarında bu koşul geçerli değildir).
Yatırımla üretilecek ürünün toplam ithalat değerinin son bir yıl itibarıyla (yerli olmayan ürünler hariç) minimum 50 milyon ABD doları olması gerekmektedir.
Stratejik Yatırım Teşvik Programı kapsamında sağlanan desteklerin koşulları ve oranları aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.
KDV Muafiyeti
Teşvik Araçları
Bölge
I
II
III
IV
V
VI
KDV Muafiyeti
EVET
Gümrük Vergisi Muafiyeti
EVET
Vergi İndirimi
Vergi İndirim Oranı (%)
90
Yatırıma Katkı Oranı (%)
50
SGK Prim Desteği (İşveren Payı)
Destek Süresi
7 yıl (Bölge 6 için 10 yıl))
Destek Üst Sınırı (%)
15 (Bölge 6 için sınır yoktur)
Arazi Tesisi
EVET
Faiz Oranı Desteği
TL Cinsinden Krediler (puan)
5
5
Döviz Kredileri (puan)
2
2
Maksimum Destek Tutarı (*)
TRY 50 milyon
TRY 50 milyon
SGK Prim Desteği (Çalışan Payı)
10 yıl (Bölge 6'daki yatırımlar için)
Gelir Vergisi Stopajı İndirimi
10 yıl (Bölge 6'daki yatırımlar için)
KDV İadesi
EVET (500 milyon TL üzeri stratejik yatırımların inşaat harcamaları için)
*Yatırım tutarının yüzde 5'ini geçmemek kaydıyla
Stratejik Yatırım Teşvik Uygulaması Kapsamında Yatırım / İşletme Dönemlerinde Uygulanacak Yatırıma Katkı Oranı
Bölge
Yatırım Süresi
İşletme Süresi
I, II, III, IV, V
80 %
20 %
VI
80 %
20 %
Destek Araçları
KDV Muafiyeti
Yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edilen ve/veya yurt içinde teslim edilen makine ve teçhizat için KDV istisnası uygulanır.
Gümrük Vergisi Muafiyeti:
Yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edilen makine ve teçhizat için gümrük vergisinden muaftır.
Vergi İndirimi:
Gelir veya kurumlar vergisi, toplam indirimli vergi tutarı yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden hesaplanır. Yatırıma katkı oranı, vergi indirimine konu olan toplam sabit yatırım tutarının yatırıma katkı oranını ifade eder.
Sosyal Güvenlik Prim Desteği (Çalışan Payı):
Yatırımın yarattığı ilave istihdam için, yasal asgari ücret üzerinden hesaplanan sosyal güvenlik priminin çalışan payı devlet tarafından karşılanacaktır. Bu araç sadece yatırım teşvik belgesi kapsamında 6. Bölge'de yapılan yatırımlar için geçerlidir. Sosyal Güvenlik Prim Desteği için herhangi bir üst sınır yoktur ve 10 yıl süreyle geçerlidir.
Sosyal Güvenlik Prim Desteği (İşveren Payı):
Yatırımın yarattığı ilave istihdam için yasal asgari ücret üzerinden hesaplanan sosyal güvenlik priminin işveren payı devlet tarafından karşılanacaktır.
Gelir Vergisi Stopajı Ödeneği:
Yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımın yarattığı ilave istihdama ilişkin gelir vergisi stopajına tabi olmayacaktır. Bu araç sadece yatırım teşvik belgesi kapsamında 6. Bölge'de yapılan yatırımlar için geçerlidir. Gelir vergisi stopajı desteği için herhangi bir üst sınır yoktur ve 10 yıl süreyle geçerlidir.
Faiz Oran Desteği:
Faiz desteği, yatırım teşvik belgesi kapsamında temin edilen en az bir yıl vadeli yatırım kredileri için sağlanan bir finansal destek aracıdır. Yatırım teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının en fazla yüzde 70'i oranında kredi eşdeğerine ilişkin faiz/kâr payının bir kısmı en fazla ilk beş yıl için devlet tarafından karşılanır.
Arazi Tahsisi:
Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslara uygun olarak yatırım teşvik belgeli yatırımlar için, arazinin mevcudiyetine bağlı olarak arazi tahsis edilebilir.
KDV İadesi:
Asgari sabit yatırım tutarı 500 milyon TL olan stratejik yatırımlar kapsamında yapılan inşaat harcamaları üzerinden tahsil edilen KDV iade edilecektir.
Ar-Ge Kanunu
Ar-Ge Kanunu, bir Ar-Ge merkezinde en az 15 personel ve bir tasarım merkezinde en az 10 personel istihdam edilmesi şartıyla Türkiye'deki Ar-Ge ve tasarım yatırım projelerine özel teşvikler sağlamaktadır. Askeri uçaklar da dahil olmak üzere motorlu kara taşıtları, hava taşıtları, uzay araçları ve bunlarla ilgili makinelerin üretiminde gerekli personel sayısı Bakanlar Kurulu tarafından 30 kişi olarak belirlenmiştir. Yeni yasa kapsamındaki teşvikler 2024 yılına kadar yürürlükte kalacak ve şunları içerecek:
Ar-Ge harcamalarının yüzde 100'ünün vergi matrahından indirilmesi
Faaliyet yılı içinde yapılan Ar-Ge ve tasarım harcamalarında bir önceki yıla göre meydana gelen artışın yarısı indirilebilecektir (kriterler Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecektir)
Çalışanlar için gelir vergisi stopajı muafiyeti (31 Aralık 2023'e kadar)
İşverenler için yüzde 50 sosyal güvenlik primi muafiyeti (31 Aralık 2023'e kadar)
Geçerli belgeler için damga vergisi muafiyeti
Ar-Ge projeleri kapsamında ithal edilen ürünler için gümrük vergisi muafiyeti
Yeni bilim insanları için 500.000 TL'ye kadar teknogirişim sermayesi
Kamu kurumları ve uluslararası kuruluşlar tarafından sağlanan belirli fonların vergi matrahından düşülmesi
Teknoloji Geliştirme Bölgelerine Destek
Teknoloji Geliştirme Bölgelerindeki avantajlar şunlardır:
Yazılım geliştirme, Ar-Ge ve tasarım faaliyetlerinden elde edilen kazançlar 31 Aralık 2023 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden muaftır.
Münhasıran TGB'lerde üretilen uygulama yazılımlarının satışı 31 Aralık 2023 tarihine kadar KDV'den muaftır. Örnekler arasında sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, farklı iş sektörleri, internet, cep telefonları ve askeri komuta kontrol yazılımları yer almaktadır.
Bölgede istihdam edilen Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin ücretleri 31 Aralık 2023 tarihine kadar tüm vergilerden muaftır. İstisna kapsamındaki destek personeli sayısı, Ar-Ge personeli sayısının yüzde 10'unu geçemeyecek.
Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin yüzde 50'si 31 Aralık 2023 tarihine kadar devlet tarafından ödenecektir.
Ar-Ge, tasarım ve yazılım geliştirme projeleri kapsamında ithal edilen ürünler için gümrük vergisi muafiyeti ve ilgili belgeler için damga vergisi muafiyeti.
Ar-Ge projeleri kapsamında ithal edilen ürünler için gümrük vergisi muafiyeti
Sanayi Tezleri (SANTEZ) Programı
Üniversite ortaklıkları yoluyla sağlanacak yeni teknoloji adaptasyonu, süreç geliştirme, kalite iyileştirme ve çevresel modifikasyon projeleri için doğrudan mali destek:
Proje bütçesinin yüzde 85'ine kadar olan kısmı doğrudan hibelerle desteklenebilir
Proje süresi 2 yıldır ve 6 ay uzatılabilir.
Personel, seyahat, sarf malzemeleri, makine teçhizat, danışmanlık ve ilgili hizmet alımları, nakliye, sigorta ve gümrük harcamaları desteklenmektedir
Başvuru dosyası 4 ay içinde onaylanabilir ve proje denetim komitesi bağımsızdır
TÜBİTAK Desteği
TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu), Ar-Ge projeleri için Ar-Ge ile ilgili harcamaları ve sermaye kredilerini karşılar veya hibe eder.
TÜBİTAK teşvikleri için uygun projeler:
Konsept geliştirme
Teknolojik araştırma ve teknik fizibilite araştırması
Bir konseptin tasarıma dönüştürülmesine yönelik laboratuvar çalışmaları
Tasarım ve eskiz çalışmaları
Prototip üretimi
Pilot tesislerin inşası
Test üretimi
Patent ve lisans çalışmaları
Ürün tasarımından kaynaklanan satış sonrası sorunların giderilmesine yönelik faaliyetler
TÜBİTAK 1515 - Sınır Ötesi Ar-Ge Laboratuvarları Destekleme Programı
1515 Programı, Ar-Ge laboratuvarının ilk kuruluş aşamasını dikkate almanın ötesine geçen bütüncül bir bakış açısı uygulamaktadır. 1515 Programı, Türkiye'deki Ar-Ge laboratuvarının işletme giderlerinin yüzde 75'ine kadar olan kısmını, her takvim yılı için 10 milyon TL'ye kadar ve en fazla 10 yıl süreyle karşılamak üzere tamamen hibeye dayalı bir finansman modeli sunmaktadır.
Hibe desteğinin kapsamı aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır:
Personel giderleri
Genel işletme giderleri
Danışmanlık ücretleri
Personel giderlerinin toplam hibe tutarı içinde karşılanabilmesi için personelin en az yüzde 50'sinin Türk vatandaşı olması ve en az 1/3'ünün doktora derecesine sahip olması gerekmektedir.
Hibe desteğinin kapsamı aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır:
TTGV Kredileri
Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV), tarım teknolojileri, sağlık teknolojileri, eğitim teknolojileri ve enerji verimliliğinin artırılmasına yönelik Ar-Ge projeleri için uzun vadeli faizsiz krediler sunmaktadır.
Krediler, yukarıda belirtilen teknolojik alanlarda ticari değeri olan yeni ürünlerin geliştirilmesi veya bu alanlardaki mevcut ürünlerin rekabet gücünün artırılmasına yönelik faaliyetlere finansal destek sağlamayı amaçlamaktadır. Programın kapsamı: Hibe desteğinin kapsamı aşağıdaki maddelerden oluşmaktadır:
Proje destek süresi en az 1 yıl, en fazla 3 yıldır.
Sağlanacak destek miktarı için alt ve üst limitler sırasıyla 3 milyon ABD Doları ve 250.000 ABD Doları'dır.
Desteğin yüzde 50'si TTGV, yüzde 50'si proje yürütücüsü şirket katkısı ile sağlanacaktır.
Geri ödeme süresi, proje yürütüldükten sonra bir yılı ödemesiz olmak üzere toplam 4 yıldır.
İhracat Desteği
Dahilde İşleme Rejimi
Dahilde İşleme Rejiminin amacı, ihracatçıların KDV de dahil olmak üzere gümrük vergilerine ve ticaret politikası önlemlerine tabi olmaksızın ihracatlarının üretimi için dünya piyasa fiyatlarından girdi temin etmelerini sağlamaktır.
Dahilde İşleme Rejimi iki tür işleme tedbiri içermektedir: Şartlı Muafiyet Sistemi ve Geri Ödeme Sistemi.
Şartlı Muafiyet Sistemi, Dahilde İşleme Rejimine tabi ihraç ürününün üretiminde kullanılan serbest dolaşımda olmayan hammadde, yardımcı madde, ambalaj ve işletme ekipmanlarının ithalatı sırasında ortaya çıkan ticaret politikası önlemleri ve vergilerden feragat etmektedir. İhracatçı, ithal edilen malzeme ve teçhizatın sadece Dahilde İşleme Rejimine tabi ürünün üretimi ve ihracatı için kullanılacağını teminat göstererek garanti altına almak zorunda olduğu için şartlı olarak adlandırılmaktadır. Teminata bağlanan malzeme ve ekipman için verilen garanti, nihai ürünün ihraç edilmesiyle birlikte serbest bırakılacaktır.
Geri Ödeme Sistemi, Dahilde İşleme Rejimine tabi ihraç edilen ürünün üretimi için kullanılan serbest dolaşımda bulunan hammadde, yardımcı madde, ambalaj ve işletme ekipmanlarının ithalatı sırasında ödenen vergilerin geri ödenmesidir. Bu vergiler, Dahilde İşleme Rejimine tabi nihai ürünün ihraç edilmesi halinde geri ödenir. İthal edilen malzeme ve ekipmanlara ticaret politikası önlemleri uygulanmakta olup, dış ticarette teknik düzenlemeler ve standardizasyon mevzuatı gibi tüm ithalat prosedürlerinin tamamlanmış olması gerekmektedir.
Başvuruların Değerlendirilmesi
İthal edilen hammaddelerin ihraç edilen ürünlerin üretiminde kullanılıp kullanılmadığının tespit edilmesi mümkün olmalıdır.
Faaliyet, gümrük bölgesindeki üreticilerin ekonomik çıkarları üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olmamalıdır.
Faaliyetler katma değer yaratmalı ve nihai ürün sektördeki rekabet gücünü olumsuz etkilememelidir.
Şirket Türkiye'deki gümrük bölgesinde kurulmalıdır.
Dahilde İşleme Rejiminin Faydaları
Yüzde 100 Gümrük Vergisi İadesi
Yüzde 100 KDV İadesi
Yüzde 100 Özel Tüketim Vergisi İadesi
Yüzde 100 Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu İadesi
Yüzde 100 Damga Vergisi İadesi
Kota ve gözetim tedbirlerinden muafiyet: Bazı ürünler için hükümet tarafından belirlenen ithalat kotaları vardır ve Dahilde İşleme Rejimi belgesi sahipleri bu kotalardan etkilenmeyecektir. Hükümet ayrıca bazı ürünler için piyasa fiyatlarını belirler ve ithalatçı tarafından ödenen fiyata bakılmaksızın belirlenen piyasa fiyatına göre bu ürünlere tüketim vergisi uygular. Dahilde İşleme Rejimi katılımcıları da bu tür gözetim tedbirlerinden muaf olacaktır.
Yurt içi satış ve teslimat için izin verilir
Sektörel Teşvikler
Yenilebilir Enerji Teşvikleri
Enerji sektöründeki yatırımlar için geçerli olan Genel, Bölgesel, Öncelikli ve Stratejik Yatırım Teşvik programlarına ek olarak, hükümet yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim yatırımları için özel teşvikler sağlamaktadır.
Gümrük Vergisi ve KDV'den yüzde 100 muafiyet
Tarife Garantisi (FiT) programı 10 yıl süreyle
Kaynak türüne göre farklılaştırılmış FiT programı
Yerli bileşenler için ekstra primler
Şebeke bağlantı öncelikleri
Daha düşük lisans ücretleri
Lisans ücretinin sadece yüzde 10'u (ön lisans ve lisans ücreti)
Faaliyetin ilk sekiz yılı için yıllık ruhsat ücretinden muafiyet
İstisnai durumlarda lisans muafiyetleri
Proje hazırlama ve arazi ediniminde çeşitli pratik kolaylıklar
Yenilenebilir Enerji FiT Oranları
Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi tipi
Uygulanabilir tarife garantisi fiyatları (ABD Doları cent/kWh)
Hidroelektrik üretim tesisi
7.3
Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi
7.3
Jeotermal enerjiye dayalı üretim tesisi
10.5
Biyokütle bazlı üretim tesisi (çöp gazı dahil)
13.3
Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi
13.3
Yerel İçerik Desteği için Ek FiT oranları
Tesis türü
Yerli üretim
Yurtiçi Katkı (ABD Doları cent/kWh)
A-Hidroelektrik üretim tesisi
Türbin
1.3
Jeneratör ve güç elektroniği
1.0
Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi
Bıçak
0.8
Jeneratör ve güç elektroniği
1,0
Türbin kulesi
0.6
Rotor ve nasel gruplarındaki mekanik ekipmanların tamamı (kanat grubu ile jeneratör ve güç elektroniği için yapılan ödemeler hariç)
1.3
Fotovoltaik güneş enerjisine dayalı üretim tesisi
PV panel entegrasyonu ve güneş enerjisi yapı mekaniği üretimi
0.8
PV modülleri
1.3
PV modülünü oluşturan hücreler
3.5
İnvertör
0,6
Güneş ışınlarını PV modülüne odaklayan malzeme
0.5
Yoğunlaştırılmış güneş enerjisine dayalı üretim tesisi
Radyasyon toplama tüpü
2.4
Yansıtıcı yüzey plakası
0.6
Güneş takip sistemi
0.6
Isı enerjisi depolama sisteminin mekanik aksesuarları
1.3
Güneş ışınlarını kule üzerinde toplayan buhar üretim sisteminin mekanik aksesuarları
2.4
Stirling motoru
1.3
Panel entegrasyonu ve güneş paneli yapısal mekaniği
0.6
Biyokütle enerjisine dayalı üretim tesisi
Akışkan yataklı buhar tankı
0.8
Sıvı veya gaz yakıtlı buhar tankı
0.4
Gazlaştırma ve gaz temizleme grubu
0.6
Buhar veya gaz türbini
2.0
İçten yanmalı motor veya stirling motoru
0.9
Jeneratör ve güç elektroniği
0.5
Kojenerasyon sistemi
0.4
Jeotermal enerjiye dayalı üretim tesisi
Buhar veya gaz türbini
1.3
Jeneratör ve güç elektroniği
0.7
Buhar enjektörü veya vakum kompresörü
0.7