Geçici Çalışma İzni

Çalışma izni başvurusu kabul edilen yabancıya, gerçek veya tüzel kişiye ya da kamu kurum veya kuruluşuna ait belirli bir işyerinde veya bunların aynı işkolundaki işyerlerinden birinde belirli bir pozisyonda çalışması ve iş veya hizmet sözleşmesinin süresinin aşılmaması kaydıyla ilk başvuruda en fazla bir yıl süreyle çalışma izni verilir.

Daimi Çalışma İzni

Uzun süreli ikamet izni veya en az sekiz yıllık yasal çalışma izni olan yabancılar daimi çalışma iznine başvurabilirler. Ancak, sadece başvuru koşullarını yerine getirmek yabancıya mutlak yasal haklar sağlamaz.
‍
Süresiz çalışma iznine sahip yabancılar, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak kaydıyla, Türk vatandaşları ile aynı haklardan yararlanırlar ve bu hakların kullanılmasında özel kanun hükümleri hariç olmak üzere ilgili mevzuat hükümlerine tabidirler.

Bağımsız Çalışma İzni

Profesyonel mesleklerde çalışan yabancılara, diğer kanunlarda öngörülen özel koşulların karşılanması kaydıyla, sınırlı bir süre için bağımsız çalışma izni verilir.
‍
Bağımsız çalışma izinlerinin uluslararası işgücü politikası doğrultusunda değerlendirilmesinde, yabancının eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı ile yabancının yatırımının ülke ekonomisine ve istihdama etkisi, şirket ortağı ise sermaye payı ve Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulunun tavsiyeleri doğrultusunda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenecek diğer unsurlar dikkate alınır.
‍
Çalışma izni başvuruları hem yurt içinden hem de yurt dışından yapılabilmektedir. Başvuru prosedürleri, başvurunun Türkiye'den veya yurtdışından yapılmasına bağlı olarak değişmektedir.

Çalışma İzni Başvuru Prosedürü

Çalışma izni başvuruları E-İzin Sistemi üzerinden yapılmaktadır. (https://ecalismaizni.csgb.gov.tr/eizin) Tüm başvurularda yabancı uyruklu kişinin pasaportu, fotoğrafı ve iş sözleşmesinin bir kopyası gerekmektedir.

Her bir başvuru türü için gerekli belgeler aşağıda listelenmiştir:

Yurtiçi Başvuru

Çalışma izni alabilmek için, Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü tarafından uygun görülen yabancılar hariç olmak üzere, Türkiye'de bulunan bir yabancının en az altı aylık ikamet iznine sahip olması gerekmektedir. Bir yabancının çalışma izni başvurusu işvereni tarafından yapılmalıdır.
‍
Gerekli Belgeler

• İşveren ve yabancı tarafından imzalanmış iş sözleşmesi. (Bu belge elektronik başvuru sırasında taranarak sisteme yüklenecektir).

• Pasaport fotokopisi. (Pasaport Latin alfabesi ile düzenlenmemiş ise yeminli tercüman veya resmi makamlarca onaylı tercümesi başvuruya eklenecektir. Bu belge elektronik başvuru sırasında taranarak sisteme yüklenecektir).

Önemli Not: 6458 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi uyarınca, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından başvurusu uygun görülen yabancıların çalışma izinleri pasaport süresinin bitiminden en erken 60 gün önce düzenlenmektedir.

• Diploma veya geçici mezuniyet belgesinin yeminli tercüman veya resmi makamlarca onaylı örneği başvuru sırasında taranarak sisteme yüklenecektir.

*Ev hizmetleri için diploma ibrazı zorunlu olmayıp, en son mezun olunan okula ilişkin beyan yeterli olacaktır.

• Kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi.

• Vergi dairesi veya yeminli mali müşavir tarafından onaylanmış en son yıla ait bilanço ve kar/zarar tablosu.

Yurt Dışından Başvuru

Başvuru, yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak ikamet ettiği ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti büyükelçiliklerine veya başkonsolosluklarına yapılır. Burada yabancıya 16 haneli bir referans numarası verilir. Başvurular E-İzin Sistemi üzerinden referans numarası ile yapılır. Sistem üzerinden onaylanarak tamamlanacak çalışma izni başvuruları için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na herhangi bir ek belge veya bilgi gönderilmiyor. Yurt dışından yapılan başvuruya istinaden çalışma izni verilen yabancının, ülkeye giriş tarihinden itibaren bir ay ve her halükarda çalışma izninin başlangıç tarihinden itibaren altı ay içinde ilgili mevzuat kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirerek çalışmaya başlaması gerekmektedir. Yabancılara verilen çalışma izinleri, belirtilen süre içinde işe gelmemeleri halinde iptal edilir.
‍
Yurtiçi ve yurtdışı başvurular için gerekli belgeler hakkında detaylı bilgi için:
‍
https://www.csgb.gov.tr/uigm/calisma-izni/basvuru-kilavuzlari/

Uzatma Başvurusu

Çalışma izni uzatma başvurusu, çalışma izninin sona ermesinden 60 gün önce ve her halükarda çalışma izni sona ermeden önce sistem üzerinden yapılır. Bu tarihten sonra yapılan uzatma başvuruları reddedilir.
‍
Uzatma başvurusu kabul edilen yabancının çalışma izni, aynı işveren yanında ilk uzatma başvurusunda iki yıla kadar, sonraki uzatma başvurularında ise üç yıla kadar geçerlidir. Farklı bir işveren yanında çalışmak üzere yapılan başvurular ilk başvurudaki usul ve esaslara göre değerlendirilir.
‍
Çalışma izni uzatma başvurusu yapılan yabancı, çalışma izninin sona erdiği tarihten itibaren başvurunun incelenmesi süresince ve her halükarda yapılan iş ve çalışma yeri değişmediği sürece 90 günü geçmemek üzere çalışmaya devam edebilir. Bu süre zarfında yabancının ve işverenin çalışma izninden doğan hak ve yükümlülükleri değişmez. Çalışma izni uzatma başvurusunun kabul edilmesi halinde, yeni verilen çalışma izni bir önceki çalışma izninin süresinin bitimini takip eden gün yürürlüğe girecektir.
Çalışma izni süreçleri hakkında detaylı bilgi için:

http://www.calismaizni.gov.tr/calisma-izni-hakkinda/calisma-izni-basvurusu/

Çalışma İzni Başvurusunun İncelenmesi

Usulüne uygun olarak tamamlanan başvuruların incelenmesi, bilgi ve belgelerin eksiksiz olması kaydıyla 30 gün içinde tamamlanır. 30 günlük süre, başvurunun sistem üzerinden yapıldığı tarihte veya ek bilgi ve belge talep edilmesi halinde, talep edilen bilgi ve belgelerin sistem üzerinden yüklendiği tarihte başlar.

Çalışma izni süreçlerinin incelenmesi hakkında detaylı bilgi için:
https://www.csgb.gov.tr/uigm/belgeler/izin-degerlendirme-sureci/

Çalışma İzinlerine İlişkin Özel Durumlar

Yukarıda belirtilen çalışma izinlerine ek olarak, Uluslararası İşgücü Politikası doğrultusunda, yabancının eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı ile yabancının yatırımının ülke ekonomisine ve istihdama etkisi dikkate alınarak başvurusu uygun görülen yabancılara Turkuaz Kart düzenlenmesi ve bu işletmelerde çalışacak yabancıların çalışma izinlerinin özel hükümlere tabi tutularak Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu İstihdamı Hakkında Yönetmelik uyarınca çalışma izinlerinin kolaylıkla verilmesi amaçlanmaktadır.

Turkuaz Kart

Turkuaz Kart, yabancılara Türkiye'de süresiz çalışma hakkı ile eş ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına mevzuat hükümlerine uygun olarak ikamet hakkı veren ve yabancının süresiz çalışma iznine bağlı haklardan yararlandığı bir belgedir.
‍
Turkuaz Kart, ilk üç yılı geçiş dönemi olmak üzere düzenlenir. Bu sürenin sonunda yabancının başvurusu üzerine Turkuaz Karttaki geçiş süresi kaydı geri alınır ve Turkuaz Kart bundan sonra süresiz olarak düzenlenir. Bu başvuru, geçiş döneminin sona ermesinden 180 gün öncesinden başlayarak ve her halükarda geçiş dönemi sona ermeden önce yapılacaktır. Geçiş döneminin sona ermesinden sonra, geçiş dönemi kaydının kaldırılması için yapılan başvuru reddedilir ve Turkuaz Kart geçersiz hale gelir.

Turkuaz Kart uygulamasında nitelikli yabancılar; akademik alanda uluslararası kabul görmüş çalışmaları bulunanlar, bilim, sanayi ve teknolojide Türkiye için stratejik kabul edilen bir alanda öne çıkanlar veya ihracat, istihdam veya yatırım kapasitesi bakımından ülke ekonomisine önemli katkı sağlamış veya sağlaması beklenenler olarak tanımlanmaktadır.

Doğrudan Yabancı Yatırımlar

Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu Personel İstihdamı Hakkında Yönetmelik uyarınca, 4875 sayılı Kanun kapsamına giren ve aşağıdaki kriterlerden en az birini sağlayan bir şirket veya şube Nitelikli Doğrudan Yabancı Yatırım olarak kabul edilir. İlgili mevzuat, Nitelikli Doğrudan Yabancı Yatırımların ve bu işletmelerde çalışacak yabancı uyruklu kilit personelin belirlenmesini düzenlemektedir.

I. Nitelikli Doğrudan Yabancı Yatırım Değerleri (2022)

(TL tutarlar her yıl belirlenen yeniden değerleme oranı kadar artırılmaktadır.
https://www.csgb.gov.tr/uigm/genel-bilgiler/dogrudan-yabanci-yatirimlar/)
‍
Bir şirket veya şubenin Nitelikli Doğrudan Yabancı Yatırım olarak nitelendirilebilmesi için aşağıdaki kriterlerden en az birini karşılaması gerekmektedir:

• Yabancı ortakların toplam sermaye payının en az 3.439.592 TL olması kaydıyla, şirketin veya şubenin cirosunun son bir yıl içinde en az 258,4 milyon TL olması.

• Yabancı ortakların toplam sermaye payının 3.439.592 TL'den az olmaması kaydıyla, şirketin veya şubenin son bir yıldaki ihracatının en az 1 milyon ABD Doları olması gerekmektedir.

• Şirket veya şube, yabancı ortakların toplam sermaye payının en az 3.439.592 TL olması şartıyla son bir yıl içinde Sosyal Sigortalar Kurumu'na kayıtlı en az 250 işçi çalıştırmalıdır.

• Şirket veya şube yatırım yapacaksa asgari sabit yatırım tutarı en az 85,8 milyon TL olmalıdır.

• Şirketin merkezinin bulunduğu ülke dışında en az bir ülkede daha doğrudan yabancı yatırımının bulunması gerekmektedir.
  

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Nitelikli Doğrudan Yabancı Yatırım kapsamına giren işletmelerin irtibat bürolarında çalışmak üzere, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'nden faaliyet izni almış olmaları kaydıyla, yetki belgesi sahibi en fazla bir yabancıya faaliyet süresiyle sınırlı olmak üzere çalışma izni vermektedir.

II. Yabancı Kilit Personel

Türkiye'de kurulu doğrudan yabancı yatırım kapsamındaki tüzel kişiliğe sahip bir şirketin aşağıdaki kriterlerden en az birini sağlayan çalışanları kilit personel olarak adlandırılır.

a) Şirket ortağı, yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyesi, genel müdür, genel müdür yardımcısı, yönetici, yönetici yardımcısı veya benzeri pozisyonlarda görev yapan ve aşağıdakilerden en az birinde yetki veya role sahip olanlar:

• Şirkette üst düzey yönetim veya yönetici pozisyonu

• Şirketin tamamını veya bir kısmını yönetmek

• Şirket denetçilerinin veya idari ya da teknik personelin çalışmalarını denetlemek veya kontrol etmek

• Yeni çalışanların işe alınması veya mevcut çalışanların işine son verilmesi veya bu konulara ilişkin tekliflerde bulunulması

• Şirketin, merkezinin bulunduğu ülke dışında en az bir ülkede daha doğrudan yabancı yatırımı olmalıdır.
  

b) Şirketin hizmetleri, araştırma cihazları, teknikleri veya yönetimi hakkında kritik bilgiye sahip bir kişi

c) İrtibat bürolarında yurt dışı ana şirket tarafından yetki belgesi verilmiş en fazla bir kişi