Genel Bakış
İş Kanunu uyarınca, çeşitli iş sözleşmesi türleri bulunmaktadır:
a) "Geçici" ve "sürekli" iş için iş sözleşmeleri b) "Belirli süreli" veya "belirsiz süreli" iş sözleşmeleri
c) "Yarı zamanlı" ve "tam zamanlı" çalışma için iş sözleşmeleri
d) "Çağrı üzerine çalışma" için iş sözleşmeleri e) Deneme süreli iş sözleşmeleri
f) Bir takım sözleşmesi ile kurulan istihdam bağlantıları
İş sözleşmeleri damga vergisinden ve her türlü resim ve harçtan muaftır.
Çalışanlar arasında dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi yaklaşım, din ve benzeri kriterler bakımından her türlü ayrımcılık yapılması kanunen yasaktır. Aynı veya eşdeğer işlerde çalışanlara verilecek ücretlerin belirlenmesinde çalışanın cinsiyetine dayalı ayrımcılık yapılması yasaktır.
Çalışma Saatleri ve Fazla Mesai
İş Kanunu uyarınca, azami düzenli çalışma süresi haftada 45 saattir. Prensip olarak 45 saatin çalışma günlerine eşit olarak bölünmesi gerekmektedir. Ancak, İş Kanunu uyarınca, çalışma saatleri işveren tarafından yasal sınırlar dahilinde düzenlenebilir.
Kural olarak, haftalık 45 saat sınırını aşan saatler "fazla mesai" olarak ödenecektir. Her bir saat fazla mesai için ücret/maaş, normal çalışma ücretinin saatlik oranının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir. Fazla mesai ücreti yerine, çalışılan her fazla mesai saati için çalışanlara 1,5 saat serbest zaman verilebilir. Hafta tatili ve resmi tatillerde çalışılan fazla mesai saatleri için bir günlük tatil ücreti ve fazla mesai ücreti ödenir. Bu oranlar, çalışanlar ve işverenler arasındaki toplu veya bireysel iş sözleşmeleri temelinde artırılabilir. Bir yılda çalışılan toplam fazla mesai saati sayısı 270 saati geçemez.
Yıllık Ücretli Tatil
Yılda yedi ücretli resmi tatil (1 Ocak, 23 Nisan, 1 Mayıs, 19 Mayıs, 15 Temmuz, 30 Ağustos, 29 Ekim) ve iki ücretli dini bayram tatili olmak üzere toplam dokuz gün tatil yapılmaktadır. Çalışanlar, deneme süresi de dahil olmak üzere en az bir yıl çalışmış olmaları koşuluyla, aşağıda belirtilen süreler boyunca ücretli yıllık izin hakkına sahiptir:
Yılda yedi ücretli resmi tatil (1 Ocak, 23 Nisan, 1 Mayıs, 19 Mayıs, 15 Temmuz, 30 Ağustos, 29 Ekim) ve iki ücretli dini bayram tatili olmak üzere toplam dokuz gün tatil yapılmaktadır. Çalışanlar, deneme süresi de dahil olmak üzere en az bir yıl çalışmış olmaları koşuluyla, aşağıda belirtilen süreler boyunca ücretli yıllık izin hakkına sahiptir:
Çalışma yılları
Asgari ücretli tatil süresi
1 - 5 yıl (dahil)
14 iş günü
5 - 15 yıl
20 iş günü
15 yıl (dahil) veya daha uzun
26 iş günü